Bedrijfje spelen in de gezondsheidszorg

Afgelopen maanden zijn in Nederland enkele ziekenhuizen failliet gegaan en er zouden er nog meer kunnen volgen. Dat is een logisch gevolg van het bedrijfsmatig besturen van ziekenhuizen. Politici die ineens roepen dat dit niet moet kunnen hebben boter op hun hoofd. Bedrijven kunnen failliet gaan; overheidsinstanties niet. Als je als overheid vindt dat er een minimum niveau aan gezondheidszorg moet zijn kun je dat niet helemaal aan het bedrijfsleven overlaten.

Kan gezondheidszorg op commerciële basis?

Ja, maar alleen als er geen partijen zijn (of kunnen onstaan) die een zo groot geografisch gebied betreffen dat ze onmisbaar worden. Het enige ziekenhuis met een afdeling spoedeisende hulp in een reistijd van 45 minuten is noodzakelijk en daarvan kunnen we ons niet permitteren dat het ineens verdwijnt. Daarentegen is een tand­arts­prak­tijk in een stad waar nog 20 tand­arts­prak­tijken actief zijn niet onmisbaar.

Overigens zijn er plaatsen in Nederland waar het dichtstbijliggende ziekenhuis verder weg ligt dan 45 minuten. E.g. vier van onze waddeneilanden; daar worden vaak helicopters ingezet voor patiënten die met spoed naar een ziekenhuis moeten.

Waarom gezondheidszorg op commerciële basis?

Het achterliggende idee is dat bedrijven met elkaar concurreren om de klanten. Dit zou leiden tot efficiëntere bedrijfsvoering; dus betere kwaliteit tegen scherpere prijzen.
Maar concurrentie werkt alleen als de klanten echt kunnen kiezen. Kiezen vergt dat die klanten (patiënten):

• Meerdere ziekenhuizen binnen redelijke reistijd hebben.
• De kwaliteit van die ziekenhuizen kunnen vergelijken.
• De prijzen van die ziekenhuizen kunnen vergelijken.

Dat zijn best wel zware eisen; mede doordat de prijzen van Nederlandse ziekenhuizen extreem ondoorzichtig zijn. Ik denk niet dat er veel mensen in Nederland zijn die een ziekenhuis kiezen op grond van een prijs / kwaliteit vergelijking. Bovendien beperken veel zorgverzekeraars de ziekenhuizen waarvan ze de kosten zullen vergoeden; waardoor er nog minder te kiezen overblijft. In de praktijk is er geen sprake van keuze door de patiënten, maar van keuze door de zorgverzekeraars. En de patiënten kunnen niet per behandeling een andere verzekeraar kiezen...

Hoe dan wel?

Misschien is het efficiënter als de ziekenhuizen direct door de zorgverzekeraars gerund worden. Over die zorgverzekeraars het ik al eens geschreven dat de basis­ver­ze­ke­ring overgeheveld zou moeten worden naar staat. Zo zou ziekenhuiszorg die onder de verplichte verzekering valt (indirect) door de staat worden verzorgd.

Zulke drastische stappen gaat een VVD kabinet niet ondernemen. Hoeveel ziekenhuizen moeten er nog failliet gaan door deze ondernemingsdrift?