Verplichte vaccinaties voor zorgpersoneel

Veel mensen denken dat influenza (griep) een onschuldige ziekte is. Maar dat is niet terecht. Er sterven in Nederland duizenden mensen per jaar aan (complicaties na) influenza. Veel meer dan door verkeersongelukken en dat vinden we wel een probleem.

Veel zorgpersoneel laat zich niet inenten tegen veel voorkomende ziektes zoals influ­en­za. Terwijl juist zij in aanraking komen met patiënten voor wie zo'n infectie fataal kan zijn. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft een rapport laten schrijven waarin de mogelijkheden om hier verandering in aan te brengen worden onderzocht: Verplichting griepvaccinatie bij zorgwerkers wenselijk en mogelijk? Een probleem is dat het in de EU juridisch niet mogelijk is zorgpersoneel middels een arbeidsovereenkomst te dwingen zich te laten vaccineren, tenzij die mogelijkheid in nationale wetgeving is vastgelegd. Nederland heeft momenteel niet zulke wetgeving.

Hoe kan het dat zorgpersoneel zich weinig gelegen laat aan de veiligheid van hun patiënten?

Die vraag wordt in het eerdergenoemde rapport niet direct gesteld en ook niet echt beantwoord. Het lijkt mij een evidente schending van de eed van Hyppocrates die alle medici hebben afgelegd. De Nederlandse artseneed van de KNMG en VSNU is hiervan afgeleid en die eed laat geen twijfel dat het belang van de patiënt voorop staat. Maar veel zorgpersoneel stelt het belang van de patiënten duidelijk niet voorop als het gaat om infectiegevaar dat eenvoudig te verminderen is.

Een argument dat zorgpersoneel gebruikt om zich niet te laten vaccineren tegen influ­en­za is dat de patiënten net zo goed door andere patiënten en bezoekers besmet kunnen worden. Dat is wel een vreselijk zwak argument. Een patiënt heeft meestal geen echte keuze voor wat betreft zijn of haar zorgpersoneel, maar zou bezoekers en andere patiën­ten wel op redelijke (veilige) afstand kunnen houden. Zorgpersoneel wil ook geen mar­kering op hun personeelsbadge waaraan te zien is of ze gevaccineerd zijn, en ook geen plicht om mondkapjes te dragen als ze ongevaccineerd in de buurt van patiënten komen. Kennelijk hebben ze geen zin in lastige discussies met patiënten die daar wat van vinden.

Ik kan het niet begrijpen. Waarom brengen mensen met een (para-)medische opleiding de veiligheid van hun patiënten willens en wetens in vermijdbaar gevaar? Een zorg­in­stel­ling zou zulke mensen moeten weren, of in elk geval uit de buurt van kwetsbare patiën­ten moeten houden, maar zonder wetgeving mag dat in Nederland niet.

Moet er dan toch wetgeving komen?

Ik denk het wel. Zonder enige dwang vertikt men het kennelijk om eenvoudige keuzes te maken. In Canadese deelstaat British Columbia ging, na invoering van een dergelijke wet, de vaccinatiegraad van het zieken­huis­per­so­neel van 40% naar 95%.

Tot die tijd stel ik voor dat we zorgpersoneel dat zich wèl heeft laten vaccineren een badge, of button geven waarop staat dat ze zich wèl tegen influenza hebben laten vaccineren. Dat zal de discussies wel aanwakkeren...

COVID-19 vaccinaties?

Op dit moment is er nog geen goedgekeurd vaccin tegen COVID-19. Het ziet er naar uit dat er binnenkort diverse vaccins beschikbaar komen. Maar die vaccins zullen - zeker in het begin - minder vertrouwd worden dan de huidige in­flu­en­za vaccins. Ik denk niet dat we iemand kunnen dwingen om zich te laten vaccineren met een vaccin waar nog weinig ervaring mee is en met onbekende lange termijn effecten.

Hoeveel ervaring is daarvoor nodig? Ik denk vijf tot tien jaar. Dat is best lang. Gedurende die tijd zal voor on­ge­vacci­neerd zorg­per­so­neel een mondkapjesplicht nodig zijn.

Corona spuwers en hoesters verplicht testen?

Er zijn helaas mensen die zich verachtelijk smerig gedragen door anderen te bespuwen of expres in hun richting te hoesten. De COVID-19 crisis geeft deze vuilspuiters nog wat engere munitie en dat gebruiken ze. Mijn medeleven gaat uit naar hun slachtoffers; politie­mensen, winkelpersoneel, buschauffeurs en al die anderen die mishandeld worden terwijl ze gewoon hun werk doen en ons leven veiliger maken. Nu wil justitie de daders een verplichte COVID-19 test laten ondergaan.

Dat is de omgekeerde wereld

Er is - op dit moment - onvoldoende capaciteit om alle mensen waarvoor dat zinnig is te testen. Met deze regeling zou je dus voorrang op een COVID-19 test kunnen krijgen door iemand te mishandelen en te bedreigen met zwaar letsel. Dat zou ten koste gaan van de mensen waarvoor zo'n test harder nodig is. Zo vergroot de door justitie beoogde regeling de problemen van de COVID-19 crisis.

De meeste daders weten niet of ze COVID-19 hebben. De straffen voor deze daders zouden niet afhankelijk moeten zijn van iets wat ze niet wisten. Het heeft ook geen invloed op de dreiging die de slachtoffers voelen op het moment van de mis­han­deling en vernedering. De daders kunnen prima veroordeeld worden op grond van de mis­han­deling en de dreiging die uitgaat van hun daad. Voor de slachtoffers zou de uitslag van zo'n test wel nuttig kunnen zijn. Maar het hoeft geen invloed op de strafmaat te hebben.

Als een dader op het moment van de mishandeling wist dat hij/zij met COVID-19 geïnfecteerd was, dan zijn extra zware straffen gepast.

Hebben we nieuwe wetgeving nodig?

Er is al iemand (middels snelrecht) veroordeeld tot 6 maanden cel. Dat is niet gering. Als de huidige wetgeving het niet mogelijk maakt voor de slachtoffers om een test van de dader te vorderen, dan zou daar wel iets aan gedaan mogen worden.