zaterdag 20 augustus 2011

Verwarrende aankondigingen in de trein

In Nederlandse treinen is het gebruikelijk de stations aan te kondigen via de intercom en bij de grotere stations ook de overstapmogelijkheden te vermelden. Dit is vooral van belang voor incidentele reizigers. Juist voor die reizigers moet de informatie duidelijk, volledig, verstaanbaar en correct zijn.
In de recentelijk gerenoveerde sprintertreinen (SGMm) van NS worden tevoren opgenomen berichten omgeroepen bij het naderen van een station en voor vertrek van de grotere stations.
Het volgende bericht is te horen in de sprinter van Eindhoven naar Deurne vlak voor vertrek uit Eindhoven:
Dames en heren. Goedemiddag. Deze sprinter rijdt naar Helmond en Deurne.
Direct na het afspelen van dit bericht zie je soms mensen twijfelen, ze willen nog even vlug uitstappen. Ze zijn ongerust of de trein wel op hun bestemming gaat stoppen. Op de treinaanwijzer op het perron in Eindhoven staan de tussenliggende stations overigens wel netjes aangegeven, net als op de lichtkrant boven de tussenschotten in de trein. Maar niet op alle stations kunnen de treinaanwijzers de volledige lijst van tussengelegen stations tonen.
Door de onhandige formulering suggereert het omroepbericht dat de trein niet op de tussengelegen stations zal stoppen. Dit effect wordt versterkt doordat veel incidentele reizigers niet weten dat sprinter hetzelfde is als de stoptrein van vroeger. Dat soort problemen krijg je onvermijdelijk als je bestaande producten nieuwe, hippe namen geeft. (Maar dat is iets voor een volgende aflevering.)

Hoe moet het wel?

Dames en heren. Deze sprinter rijdt richting Helmond en Deurne en stopt op alle tussengelegen stations.
Was dat even gemakkelijk?
Het woord richting (in plaats van naar) impliceert dat niet alle stations genoemd worden. De laatste zin sluit elke twijfel uit.

Hoe moet je overstapmogelijkheden niet aankondigen?

Dit bericht klinkt in de sprinter van Deurne via Eindhoven en 's-Hertogenbosch naar Nijmegen bij het naderen van Eindhoven:
Dames en heren. Het volgende station is Eindhoven. Hier kunt u overstappen voor Tilburg, Breda en Utrecht centraal. Deze sprinter rijdt naar Boxtel, 's-Hertogenbosch, Oss en Nijmegen.
De formulering van de overstapmogelijkheden suggereert dat er treinen van Eindhoven via Tilburg en Breda naar Utrecht rijden (of dat de trein naar Breda niet tevens de trein naar Tilburg is). Het doet gewoon zeer aan mijn gevoel hoe Nederland in elkaar zit.
Veel erger is dat de lijst onvolledig en verwarrend is. Onvolledig omdat met mensen die richting Weert en Roermond willen geen rekening is gehouden. Verwarrend omdat reizigers die naar 's-Hertogenbosch willen beter in Eindhoven kunnen overstappen (tenzij die trein reeds vertrokken is).
De laatste zin (met de route naar Nijmegen) suggereert dat deze trein alleen op de genoemde stations gaat stoppen. Onjuist; deze trein gaat tussen Eindhoven en Nijmegen nog twaalf keer stoppen. Het is dezelfde fout als in het bericht voor vertrek van Eindhoven naar Deurne.

Half werk?

Het lijkt er op dat iemand bedacht heeft dat er automatische omroepberichten moeten komen die door een professionele stem zouden worden ingesproken, maar dat men verzuimd heeft echt goed na te denken over de inhoud. Hoe zou dit bericht wel moeten luiden?
Dames en heren. Het volgende station is Eindhoven. U kunt hier overstappen voor de richting 's-Hertogenbosch en Utrecht, de richting Tilburg en Breda en de richting Weert en Roermond.
Deze sprinter gaat verder in de richting Boxtel, 's-Hertogenbosch, Oss en Nijmegen en stopt op alle tussengelegen stations.
Het is wat langer, maar het hoeft maar eenmaal ingesproken te worden.
Het recept is simpel. Noem alle redelijke overstapmogelijkheden en gebruik steeds het woord richting gevolgd door enkele bestemmingen. Voor het vervolg van de rit van deze sprinter zelf is dezelfde zinsconstructie gebruikt als eerder.

Het moet dus overnieuw

Bijna alle vooraf ingesproken omroepberichten in deze sprinters zijn verwarrend of feitelijk onjuist. Loes van de Schaft (die de huidige teksten heeft ingesproken) is voorjaar 2011 overleden. Er moet dus iemand anders aan de slag om nieuwe opnamen te maken.

En laat iemand die web site van Loes aanpassen. Het is pijnlijk dat daar nog steeds haar telefoonnummer, email adres, BTW nummer en KVK nummer staan (alsof ze nog opdrachten kan aannemen).

Aanvulling

Maart 2013. De web site van Loes van der Schaft is eindelijk vervangen door een condoleance register.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten